Ծրագիր 7-9 լրամշակված 2018-19թթ.

2018-19թթ. 7-8 դասարաններում քիմիա առարկայի ծրագիր

Քիմիան բնագիտական  գիտություններից մեկն է, որի  հաջողությունները միշտ էլ ուղղված են եղել  մարդկության կարիքների բավարարմանը. Քիմիայի դասավանդումը հիմնական դպրոցում նպաստում է սովորողների մոտ աշխարհայացքի, աշխարհի ամբողջական գիտական ​​պատկերի ձևավորմանը,   քիմիական կրթության անհրաժեշտությունը նպաստում  է լուծելու կյանքի առօրյա խնդիրները,մարդու   բարոյական վարքի դաստիրակումը շրջակա միջավայրի նկատմամբ:

Միևնույն ժամանակ նյութի մեծ  ծավալի առկայությունը,բաjց քիչ ժամաքանակը միջին դպրոցում, նվազեցվում է  հետաքրքրությունը առարկայի նկատմամբ:. Ինչպե՞ս կազմակերպել ուսումնական գործընթացը, որպեսզի սովորողները  ընկալեն  քիմիան, որպես կյանքի  համար անհրաժեշտ  և պահանջված գիտություն ցանկացած կրթված մարդու  համար :  Սովորեցրել  քիմիան միայն ավանդական մեթոդների՝ այսինքն, ձևավորելով  քիմիական գրագիտությունը, սովորեցնելով  հաշվարկներ  կիրառելով  առավելագույն  տեսական գիտելիքներ,  հնարավոր չէ: Անհրաժեշտ է ստեղծել պայմաններ երեխայի բնական ճանաչողական գործունեության զարգացման համար և  նրա  ինքնահաստատմանը անհատական ​​փորձի կուտակման միջոցով:

Քիմիայի դասընթացի իրականացման համար գործում է ուսուցման շատ մեթոդներ, բայց կրթահամալիրում իրականացվում է նախագծային  մեթոդը, որը հաշվի է առնում խնդրի  արդիականությունը՝ փոխել սովորողների կողմից  պատրաստի գիտելիքների յուրացմանը   ակտիվ, ինքնուրույն, ճանաչողական գործունեությամբ: Ժամանակակից կրթական համակարգը պետք է կառուցված լինի այնպես, որ կարողանա ապահովել սովորողների  մոտ մտածելու, ինչպես նաև փաստերը համեմատելու կարողությունը  տարբեր տեսանկյունից  հաշվի առնելով տարբեր տեսակետներ,կարողանա ձևակերպել և  պնդել , իրեն  սեփական տեսակետը, հենվելով  փաստերի, օրենքների,  գիտության օրինաչափությունների իմացության  վրա, ինչպես նաև և սեփական և օտար փորձի վրա: Նախագծերի մեթոդը անհատական կամ խմբային աշխատանք է, որը  սովորողներն իրականացնում են որոշակի  ժամանակահատվածում և հիմնականում ուղղված է որևէ  վիճարկելի խնդրի հաղթահարմանը: Նախագծային մեթոդը կարևորում է միջառարկայական կապը և համագործակցությունը, ենթադրում հետազոտական,որոնողական,համադրական, ստեղծագործական կարողությունների խթանում:

«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրում նախագծային մեթոդը ընկած է ուսուցման կազմակերպման հիմքում, այն նհարավորություն է տալիս ունենալու ստեղծագործ,որոնող սովորող  և անընհատ կարդացող-սովորող-մտածող ուսուցիչ:

Մեթոդը իրականացնելու համար անհրաժեշտ պահանջները՝

·       Առաջարկվող թեմաները պետք է հետաքրքրի սովորողին

·       Սովորողը ինքն կարող է առաջարկել իրեն հետաքրքրող թեմա

·       Օտար լեզուների կիրառումը

·       Նյութ որոնելու,անհրաժեշտը գտնելու,վերհանելու հմտությունը

·       Փաստերը համադրելու, վերլուծելու,գնահատական տալու,սեփական կարծիք արտահայտելու,փաստարկելու,հակադրվելու, եզրահանգում անելու հմտությունները

·       Իր ասածը մինչև վերջ տանելու,հիմնավորելու կարողությունը

·       Փորձերը մշակելու,հավաքելու,կատարելու,վերլուծելու հմտությունները

·       Աշխատանքը ներկայացնելու,հրապարակելի տեսքի բերելու հմտությունը

·       Աշխատանքը բլոգում ու բլոգով, կայքով կամ ենթակայքով ներկայանալը

Գործիքներ, որոնք անհրաժեշտ են  նախագծերը իրականացնելու համար

·         Սովորողի և դասավանդողի անհատական համակարգիչ

·         Ինտերնետ

·         Էլեկտրոնային  և տպագիր ռեսուրսներ

·         Պրոեկտոր կամ էլեկտրոնային գրատախտակ

·         Ուսումնական ծրագրերն ու տոնացույցը որպես աշխատանքային ուղղորդիչներ

                        

              Նախագծի կառուցվածքը

• Նախագծի անվանումը
• Արդիականությունը,նշանակությունը
• Բովանդակությունը
• Գործընթացքը
• Ժամանակացույցը
• Նախատեսված ճամփորդությունը
• Արդյունքների ամփոփումը, գնահատումը
• Եզրակացումը

       

7-րդ դասարաններում.              

Տարեկան  ընդամենը  34 ժամ

Թեմա 7-1. Երևույթների  և  նյութերի  ճանաչումը 9 ժամ

:  Նախագիծ`Քիմիան կյանք է
Բովանդակային  պարտադիր  միջուկը       

                 Երևույթների , նյութերի ճանաչումը  Քիմիան որպես բնագիտության մաս: Քիմիան գիտություն է նյութերի,  դրանց կառուցվածքի, հատկությունների և փոխարկումների վերաբերյալ:  Քիմիան մեր շրջապատում: Մարմին և նյութ, նյութերի հատկությունները. Քիմիական լաբորատորիան որպես ուսումնական միջավայր:Նյութերի և  քիմիական  երևույթների   դիտում, նկարագրում, ճանաչում, չափում, քիմիական  փորձ, նյութերի  իսկության  որոշում: Պարզագույն պատկերացումներ  քիմիական  վերլուծության , սինթեզի վերաբերյալ.   Նյութի նկարագրումըª նյութերի ֆիզիկական հատկությունները (ագրեգատային վիճակ, գույն, հոտ, համ, խտություն, հալման ջերմաստիճան, եռման ջերմաստիճան, լուծվելու ունակություն.), քիմիական հակությունները (այրվելու և  քայքայվելու ընդունակությունը, փոխազդեցությունը մեկը մյուսի հետ.) և ֆիզիոլոգիական ազդեցությունը (քաղցր, դառը, աղի, թթու, հոտավետ, թունավոր, շնչուղիները և մաշկը գրգռող.). Ֆիզիկական ,քիմիական երևույթներ: Նյութերի ճանաչումն ըստ բնութագրող հատկությունների:

Գործնական  աշխատանք` Անվտանգության  կանոնները  քիմիայի   լաբորատորիայում:

Գործնական  աշխատանք ՝՝Ծանոթացում քիմիական նյութերի և սարքերի հետ:

Գործնական  աշխատանք ՝՝Նյութերի տաքացում սպիրտայրոցի միջոցով:

Գործնական  աշխատանք ՝Նյութերի  ֆիզիկական հատկությունների  ուսումնասիրություն:

Գործնական  աշխատանքներ`Ֆիզիկական  և  քիմիական  երևույթներ,քիմիական   ռեակցիաների  հատկանիշները (մոմի  հալումը,սպիրտի,ջրի  գոլորշիացումը,կավիճի  մանրացումը,թթվի և  սոդայի  փոխազդեցությունը,մագնեզիումի  այրումը,մալախիտի  քայքայումը,պղնձի  սուլֆատի  և  ալկալու  փոխազդեցությունը):

               

7-2. Քիմիական տարրեր:Ատոմ:Նյութեր՝ պարզ և բարդ:Մաքուր նյութեր , խառնուրդներ,խառնուրդնեի բաժանման եղանակները:Պարբերական համակարգ:10 ժամ

Բովանդակային  պարտադիր  միջուկը

Նյութ   Ատոմ: Ատոմի կառուցվածքը: Քիմիական տարր: Պարզ ,բարդ  նյութեր: Քիմիայի լեզուն: Քիմիական տարրերի նշանները, ատոմի զանգվածը: Զանգվածի ատոմային միավոր:  Քիմիական տարրերի հարաբերական ատոմային զանգված. Քիմիական տարրերի պարբերական օրենքը և համակարգը.  Պարբերական համակարգի խմբերը և պարբերությունները: Մետաղական և  ոչ մետաղական տարրեր.  Ատոմի կառուցվածքը:  Միջուկ (պրոտոն, նեյտրոն) և  էլեկտրոններ: Իզոտոպներ: Պարբերական համակարգի առաջին 20 տարրերի ատոմների էլեկտրոնային թաղանթների կառուցվածքը.

 Գործնական  աշխատանք՝Ծանոթացում  պարզ  և բարդ  նյութերի  հետ, մետաղների և ոչ մետաղների մոդելների  հավաքում:

Գործնական  աշխատանքներ `Խառնուրդներից  մաքուր  նյութերի  ստացւոմը: Երևանի քարհանքից  բերված  կերակրի  աղի  մաքրումը:Երկաթի և  ծծմբի  խառնուրդի բաժանումը  ջրով  և մագնիսով, ձեթի  և  ջրի  խառնուրդի  բաժանումը բաժանիչ  ձագարով, սպիրտի ջրային  լուծույթի բաժանումը  թորումով, կաթի  բաղադրիչ մասերի  անջատումը  ցենտրիֆուգումով:

Գործնական  աշխատանք՝Պարբերական  համակարգի և ատոմի  կառուցվածքի վերաբերյալ տեսաֆիլմի  դիտարկում, քննարկում  և  անհատական  աշխատանքների՝հանձնարարում. «Եթե  ես  լինեի  Մենդելեևը  ինչպիսի՞ քարտ  կկազմեի  ինձ  հանձնարարված  տարրի  համար»:

Գործնական աշխատանք՝Հաշվարկներ  քիմիական  բանաձևերով (հարաբերական  մոլեկուլային  զանգված, տարրերի  զանգվածային  բաժիների  որոշումը  բարդ  նյութերում:

Գործնական  աշխատանք  I-ից lll րորդ  պարբերությունների  տարրերի  էլեկտրոնային  թաղանթների  սխեմաների  կազմումը:                                  

Թեմա 7-3.  Մոլեկուլ, քիմիական կապ 15ժամ :

:  Բովանդակային  պարտադիր  միջուկը

Մոլեկուլ: Քիմիական  բանաձև: Նյութերի բաղադրության հաստատունությունը: Նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը: Հաշվարկներ  ըստ  քիմիական  բանաձևի.   Նյութի  քանակ. մոլ: Մոլային զանգված: Մոլային ծավալ. Մաքուր նյութեր և  նյութերի խառնուրդներ: Բնական խառնուրդներ. օդ, բնական  գազ, նավթ, բնական ջրեր, լուծույթներ: Նյութի  քանակական,որակական բաղադրությունը: Պարզ և բարդ նյութեր: Անօրգանական նյութերի հիմնական դասերը: Ընդհանուր պատկերացումներ քիմիական կապի մասին: Կովալենտային կապ: Ատոմների  էլեկտրաբացասականությունը, բևեռային և  ոչ բևեռային կովալենտային կապ: Իոնային և մետաղական կապեր. Հասկացություն վալենտականության և  օքսիդացման աստիճանի վերաբերյալ: Երկտարր նյութերի բանաձևերի կազմումը ըստ վալենտականության և  օքսիդացման աստիճանի. Բյուրեղային և ամորֆ նյութեր: Բյուրեղացանցերի տեսակները (ատոմային, մոլեկուլային, իոնային, մետաղական):

Գործնական աշխատանք`Նյութերի քանակական և որակական հաշվարկներ ըստ բանաձևերի

Գործնական աշխատանք`Նյութի քանակի որոշում ըստ զանգվածի:

Գործնական  աշխատանք՝Տարբեր   քիմիական  կապերով  մոլեկուլների  և բյուրեղացանցերի  մոդելների  հավաքում  և  քիմիական  միացությունների  բանաձևերի  կազմում   ըստ ատոմների վալենտականության:

Գործնական  աշխատանք՝Պարզագույն  հաշվարկների  կատարում ՝միացություններում տարրերի  օքսիդացման աստիճանների  որոշման  վերաբերյալ և ըստ օքսիդացման աստիճանի բանաձևերի կազմում: :

8-րդ դասարաններում

Տարեկան  ընդամենը  34 ժամ

Նախագիծ`Մեզ շչջապատող նյութերի ուսումնասիրում
Թեմա 8-1. 7-րդ   դասարանի   քիմիայի   դասընթացի հիմնական  բաժինների  կրկնողություն:( 2ժամ):

Գործնական  աշխատանք .Կրկնողություն`Ատոմի կառուցվածք, պարբերական համակարգ, քիմիական կապի տեսակները, մոդելների  հավաքում :

Թեմա 8-2.Քիմիականռե ռեակցիաներ: (5ժամ):

Բովանդակային  պարտադիր  միջուկը

Քիմիական ռեակցիա    Քիմիական ռեակցիայի ընթանալու պայմանները և հատկանիշն երը;  Նյութերի զանգվածների  պահպանման  օրենքըª քիմիական ռեակցիաներն ընթանալիս. քիմիական հավասարումներ և դրանց կազմումը:Քիմիական ռեակցիաների դասակարգումն՝միացման, քայքայման, տեղակալման,փոխանակման: Հաշվարկներ  ըստ  քիմիական  բանաձևերի և հավասարումների:

Գործնական  աշխատանք`Մոլերի  հաշվարկը  ըստ  զանգվածի  և հակառակը:

Գործնական   աշխատանք`Քիմիական  ռեակցիաների  տեսակները և հաշվարկներ ըստ  քիմիական  հավասարումների (միացման  ռեակցիաներ`տվյալ  զանգվածով  մագնեզիումի  այրումը,:տվյալ  քանակով  պղնձի  օքսիդացումը  տաքացնելիս,քայքայման`տվյալ  զանգվածով  մալախիտի  քայքայումը,տեղակալման ռեակցիա՝ երկաթի և պղնձի սուլֆատի միջև,փոխանակման ռեակցիա՝՝ պղնձի օքսիդի և աղաթթվի միջև և չեզոքացման՝ նատրիումի հիդրօքսիդի և  աթթվի միջև ):

Գործնական   աշխատանք`Հաշվարկներկներ ըստ քիմիական հավասարումների,խնդիրների լուծում:

Թեմա 8-3.Թթվածին: Հասկացություն  օքսիդների, թթուների և  հիմքերի վերաբերյալ:Օքսիդավերականգնման  ռեակցիաներ :(8 ժամ):

Բովանդակային  պարտադիր  միջուկը

Օդի բաղադրությունը:Թթվաինը բնության մեջ:Թթվածնի ամենակարևոր հատկությունների մասին(շնչառություն,այրում):Թթվածնի հայտնագործումը:Թթվածնի անձնագրի կազմումը:Թթվածնի ստացումը արդյունաբերությունում և լաբորատորիայում:Թթվածնի հատկությունները:Օքսիդներ,թթուներ,հիմքեր,աղեր:Օքսիդավերականգնման ռեակցիաներ:Թթվածնի և նրա միացությունների կիրառումը:

: Լաբորատոր փորձ `օդի  բաղադրութան որոշումը:

Գործնական աշխատանքներ` Թթվածնի ստացումը լաբորատորիայում` կալիումի պերմանգանատի  ջերմային  քայքայումից,ջրածնի պերօքսիդի կատալիտիկ քայքայումից,ջրից ` էլեկտրոլիզի միջոցով: Թթվածնի ֆիզիկական հատկությունների ուսումնասիրում:

Գործնական աշխատանք`Թթվածնի քիմիական հատկությունները`մագնեզիումի,ածխածնի այրումը:

Գործնական աշխատանքներ .Հիմնային և թթվային օքսիդների ստացումը և քիմիական հատկությունները: Իրագործեք հետևյալ փոխարկումները՝    Mg->MgO->Mg(OH)₂  և  P-> P₂O ₅ › H₃PO_4:  

Թեմա 8-4.Ջրածին: Թթուներ: Աղեր :(7ժամ):

Բովանդակային  պարտադիր  միջուկը

Ջրածինը բնության մեջ: Ջրածնի անձնագրի ստեղծումը:Ջրածնի իզոտոպները,ծանր ջուր:Ջրածնի ստացումը,հայտնագործումը: Ջրածնի հատկությունները: Ջրածինը և տիեզերքը:Ջրածնի կիրառումը մետաղների արտադրության մեջ,պայթուցիկ նյութերի ստացման համար: Ջրածինը թթուների բաղադրիչ մասը: Բնական և անօրգանական թթուների հատկությունները:Թթուների քիմիական հատկությունները: Թթվային անձրևներ: Աղեր, աղերը կենցաղում: Միներալներ,կիսա և թանգարժեք քարեր:

Լաբորատոր  փորձեր ` Ջրածնի ստացման եղանակները լաբորատորիայում .ակտիվ մետաղների և թթուների փոխազդեցությունից,ալկալիական մետաղների և ջրի փոխազդեցությունից,  ջրի էլեկտրոլիզի միջոցով:

Գործնական աշխատանք՝Ջրածինը որպես վերականգնիչ:Պղնձի վերականգնումը պղնձի օքսիդից ջրածնի միջոցով:

Գործնական աշխատանք `Թթուների քիմիական հատկությունները (հայտանյութերի, հիմքերի, աղերի հետ,անլուծելի հիմքերի քայքայումը):

Թեմա 8-5.Ջուր: Լուծույթներ:(8 ժամ):

Բովանդակային  պարտադիր  միջուկը

Ջուր. Ջրի քիմիական հատկությունները:Ջուրը որպես լուծիչ: Լուծույթներ: Նյութերի  լուծելիությունը; լուծույթների  բաղադրությունը և դրա արտահայտման  ձևերը:Լուծելի և անլուծելի հիմքեր:Հիմքերը քիմիական հատկությունները:

Լաբորատոր փորձեր` Ջրի քիմիական հատկությունները:

Գործնական աշխատանք `Հիմքերի  քիմիական հատկությունները (հայտանյութերի, հիմքերի, աղերի հետ,անլուծելի հիմքերի քայքայումը)

Գործնական աշխատանք`Տարբեր զանգվածային բաժիններով լուծույթների պատրաստում,կոնցենտրացիայի հաշվարկում:Ֆիզիոլոգիական լուծույթի պատրասդտում:

Լաբորատոր փորձեր `Տրված զանգվածով լուծված նյութի զանգվածային բաժնի հաշվարկումը, լուծույթի պատրաստումը տվյալ զանգվածային բաժնով, մոլային կոնցենտրացիայի հաշվարկումը:

Լաբորատոր փորձեր՝ Տարբեր գազերի հարաբերական խտության որոշումը ,փուչիկների մեջ տարբեր գազերի լցումը և բաց  թողումը, Ավոգադրոյի օրենքով գազային նյութերի համար հաշվարկային խնդիրների լուծում:

Թեմա 8-6.Էլեկտրոլիտային  դիսոցում:(4ժամ):

Բովանդակային  պարտադիր  միջուկը

Էլեկտրոլիտներ և ոչէլեկտրոլիտներ:Էլեկրոլիտային դիսոցման մեխանիզմը: Թույլ և ուժեղ էլեկտրոլիտներ,դիսոցման աստիճան:

Թթուներ,հիմքեր,աղեր ըստ էլեկտրոլիտային դիսոցման տեսության: Իոնափոսխանակման ռեակցիաներ:Հիդրոլիզ,աղերի հիդրոլիզ:

Լաբորատոր փորձեր՝Էլեկտոլիտներ և ոչէլեկտրոլիտներ:

Գործնական աշխատանք`Իոնափոխանակման ռեակցիաներ

·         Գազի անջատում`սոթդա և թթուների փոխազդեցությունից

·         Նստվածքի առաջացում`Արծաթի նիտրատի և աղաթթվի փոխազդեցությունից,բարիումի քկորիդի և ծծմբական թթվի փոխազդեցությունից:

·         Ջրի առաջացում`չեզոքացման ռեակցիաներ:

Գործնական աշխատանք`Տարբեր աղերի հիդրոլիզ:

Նախատեսվող  ուսումնական  ճամփորդություններ՝

Պոոշյանի կոնյակի գործարան,Ավանի աղի հանք,Հայաստանի տարբեր բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ՝  քիմիայի ֆակուլտետ, ,,Բյուրեղավանի ապակու գործարան,Սեյսմիկ կայան,Վիտամինների գործարան, ‹‹Անի›› կաթնամթերքի գործարան ,,,Կարինի..տնկարան և  այլն:

Ուսումնական  կայքեր  

Открытая химия-http://www.chemistry.ru/course/design/index.htm

Химические  опыты  со  взрывом  и  без- http://www.youtube.com/watch?v=qmpzqpPiZMU

Естествознание –лекции- опыты  http://rutv.ru/brand/show/id/5111

Вода-http://rutube.ru/video/d713ed53edd8ec3b7d14f5c25b106af7/ http://www.youtube.com/watch?v=hl7NrtMZtss

Водород-научфильм-http://www.youtube.com/watch?v=AD1GB1RnThg

Воздух- научфильм -http://www.youtube.com/watch?v=0-LsOExIguI

Охрана  среды-http://www.youtube.com/watch?v=XZTi6VLwXF4

Углеводы-http://www.youtube.com/watch?v=VMZx8Iu2D5Y

Строение атома -http://www.youtube.com/watch?v=ghQ1lrgMZJc